Καπλάνης Τάσος Α.

Ο Τάσος Α. Καπλάνης είναι απόφοιτος του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1995), με ειδίκευση στη μεσαιωνική και νεότερη ελληνική φιλολογία που πραγματοποιήθηκε εν μέρει και στα πανεπιστήμια του Άμστερνταμ (U.V.A.) και της Βουδαπέστης (E.L.T.E.). Κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στη μεσαιωνική ελληνική (δημώδη) γραμματεία από το Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ. (1998). Διδάκτορας νεοελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ (Selwyn College, 2003).

Εργάστηκε ως συντάκτης στο Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669) του Εμμανουήλ Κριαρά (1994-1997: μέλος της κεντρικής συντακτικής ομάδας του 14ου τόμου, πολλά άρθρα του περιλήφθηκαν και στο 15ο τόμο). Δίδαξε νέα ελληνικά σε ξένους στο Διεθνές Πρόγραμμα του Ινστιτούτου Μελετών Χερσονήσου του Αίμου (1996-1999), στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (2001-2002) και στο Διαπολιτισμικό Λύκειο Θεσσαλονίκης (2003-2004). Διατέλεσε λέκτορας νεοελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο «Al. I. Cuza» του Ιασίου Ρουμανίας (1998-1999), εκπαιδευτής στο Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Νεοελληνικές σπουδές και πολιτισμός (ευρωπαϊκός, βαλκανικός, ανατολικός)» του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ. (2003-2004), λέκτορας νεοελληνικής φιλολογίας στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (2004-2008) και επίκουρος καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας στο ίδιο Τμήμα (2008-2014). Εκλέχτηκε επίκουρος καθηγητής της νεοελληνικής φιλολογίας στον Τομέα Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας του Α.Π.Θ. το Μάρτιο του 2010, αλλά λόγω της οικονομικής κρίσης καθυστέρησε ο διορισμός και η ανάληψη καθηκόντων του (13/12/2012). Διδάσκει στο Α.Π.Θ. από το Σεπτέμβριο του 2014 έως σήμερα (από το Μάιο 2018 ως μόνιμος επίκουρος καθηγητής).

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν γενικά την πρώιμη νεοελληνική (δημώδη) γραμματεία από το 12ο μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, τη θεωρία της λογοτεχνίας και τις συγκριτικές και διαθεματικές σπουδές. Ειδικότερα ασχολείται ερευνητικά με την κυπριακή και κρητική λογοτεχνική και ιστοριογραφική παραγωγή της περιόδου 16ος-17ος αι., τις αρχές και τα όρια της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας, τις εκδοτικές πρακτικές που εφαρμόζονται στα πρώιμα νεοελληνικά κείμενα, τις θεωρίες περί ποιητικής γενικά και τις διακρίσεις γενών και ειδών ειδικότερα, από την Αναγέννηση ως τις μέρες μας, τη «λαϊκή» λογοτεχνία και «παραλογοτεχνία» στην ίδια περίοδο, τις σχέσεις νεοελληνικής και ρουμανικής λογοτεχνίας στην ίδια περίοδο, τις σπουδές φύλου στην ίδια περίοδο, την «πολιτισμική εικονολογία» και ιδιαίτερα με την κατασκευή εικόνων του Άλλου και τις ταυτότητες πριν την εμφάνιση των εθνικών κρατών, τις σχέσεις ιστορίας και λογοτεχνίας, τα κόμικς και τις σχέσεις τους με τη λογοτεχνία και, τέλος, με τις ψηφιακές ανθρωπιστικές σπουδές.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ (ΕΠΙΛΟΓΗ) 

(Τα πιο πρόσφατα εμφανίζονται πρώτα σε κάθε κατηγορία)

I. BΙΒΛΙΑ 

1. Tassos A. Kaplanis, Ioakeim Kyprios’ Struggle. A Narrative Poem on the History of the ‘Cretan War’ (1645-1669). Editio Princeps. [Texts and Studies in the History of Cyprus LXVII], Nicosia: Cyprus Research Centre, 2012. (890 pp., with a Foreword by Prof. E. Kriaras)

Σε συνεργασία με άλλους              

2. Τάσος Α. Καπλάνης, Τασούλα Μ. Μαρκομιχελάκη και Σωτηρία Σταυρακοπούλου (επιμ.), Ο Ερωτόκριτος του Β. Κορνάρου: ερευνητικές προτάσεις και προοπτικές. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου αφιερωμένου στην Κομνηνή Δ. Πηδώνια (Τομέας Μ.Ν.Ε.Σ., Τμήμα Φιλολογίας, Α.Π.Θ., 28-29 Μαΐου 2015), Με την ευγενική χορηγία του Δήμου Σητείας, Θεσσαλονίκη: Γράφημα, 2017.

3. Cindy Camatsos, Tassos A. Kaplanis and Jocelyn Pye (eds.), ‘His Words Were Nourishment and His Counsel Food’: A Festschrift for David W. Holton, Cambridge: Cambridge Scholars Press, 2014.

4. E. Kριαράς, Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας 1100-1669, τόμος 15, Θεσσαλονίκη: Ζήτης, 2005.  

5. E. Kριαράς, Λεξικό της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας 1100-1669, τόμος 14, Θεσσαλονίκη: Σφακιανάκης, 1997.  

Άλλα                                    

6. Τάσος Α. Καπλάνης (επιμ.), Τάσος Α. Καραναστάσης (1955-2010), Ακολουθία του ανοσίου τραγογένη Σπανού. Χαρακτήρας και χρονολόγηση: μια ερμηνευτική προσέγγιση, Θεσσαλονίκη: Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών, 2010. (Μεταθανάτια έκδοση)

II. ΑΡΘΡΑ 

Σε επιστημονικά περιοδικά    

7. «Συγκλίσεις, αποκλίσεις και προοπτικές στην έρευνα των νεοελληνικών και ρουμανικών λογοτεχνικών λαϊκών βιβλίων (απαρχές-πρώιμος 19ος αιώνας)», Ελληνικά, 66, 2016, 29-52.

8. «Νεόφυτος Ροδινός-Ιωακείμ Κύπριος: Λογοτεχνικές αποτυπώσεις της Κύπρου και ταυτότητες το 17ο αιώνα», Επετηρίδα Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών, 37, 2015, 283-310.  

9. «Ο Καζαντζάκης και το μονοτονικό: μια ιστορία αποσιώπησης»,  Estudios Neogriegos. Revista científica de la Sociedad Hispánica de Estudios Neogriegos (Tolmiros Skapaneas. Honenaje al Profesor Kostas A. Dimadis), 14, 2011-2012, 113-127.   

10. «Ο Διγενής και η Μαξιμού στη διασκευή Ε: γλώσσα, παράδοση και ποιητική μιας ερωτικής συνέντευξης», Βυζαντινά, 30, 2010, 83-100.    

11. «Recording the History of the ‘Cretan War’ (1645-1669): An Overview», Κάμπος. Cambridge Papers in Modern Greek, 15, 2007, 91-123. 

12. «Ioakeim Kyprios’ Struggle and the Story of the Maltese Sultana: A Literary Account of Historical Events?», Etudes Helleniques/ Hellenic Studies (A Tribute to Cypriot Literature/Hommage à la littérature chypriote), 15/2, 2007, 79-94.

13. «Ο Βιτσέντζος Κορνάρος και οι ‘μοντέρνοι’ της Αναγέννησης: γενολογική μείξη στον Ερωτόκριτο», Διαβάζω, 454, 2004, 95-103. 

14. «Εκδόσεις κειμένων της νεοελληνικής δημώδους γραμματείας και μονοτονικό σύστημα», Κονδυλοφόρος, 1, 2002, 205-235. 

15. «Women in the Looking-glass; the Philogynous Dapontes (1713-1784) within the Misogynous Tradition of the Middle Ages», Comparaison/Σύγκριση, 12, 2001, 48-70.

16. «Σχετικά με τη συλλογή παροιμιών του Μιχαήλ Γλυκά», Ελληνικά, 48, 1998, 152-158. 

Κεφάλαια σε βιβλία/πρακτικά συνεδρίων    

17. «Ψηφιακές, διαδικτυακές εκδόσεις κειμένων νεοελληνικής λογοτεχνίας: παρελθόν, παρόν, μέλλον», στο: Α. Λούδη (επιμ.), Η εκδοτική των κειμένων της νεοελληνικής γραμματείας. Ημερίδα αφιερωμένη στη μνήμη της Ε. Παχίνη-Τσαντσάνογλου και του Γ. Π. Σαββίδη, Θεσσαλονίκη, 27.4.2015, Θεσσαλονίκη: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη]/Α.Π.Θ, 2016, 147-166.

18. «Μέτρο και ομοιοκαταληξία στον νεοελληνικό 17ο αιώνα: η μαρτυρία του αυτόγραφου κώδικα BAR ms. gr. 37», στο Ί. Παπαστάθη (επιμ.), Ζητήματα νεοελληνικής φιλολογίας: μετρικά, υφολογικά, κριτικά, μεταφραστικά. Πρακτικά ΙΔ΄ Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης (27-30 Μαρτίου 2014). Μνήμη Ξ. Α. Κοκόλη, Θεσσαλονίκη: Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών Τμήματος Φιλολογίας Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, 2016, 129-145.

19. «Ασυνέχειες και ρήξεις; Οι ασυγχρονίες του ομόχρονου στην κρητική λογοτεχνία (14ος-16ος αι.)», στο Κ. Α. Δημάδης, επιμ., Πρακτικά του 5ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου νεοελληνικών σπουδών: Συνέχειες, ασυνέχειες, ρήξεις στον ελληνικό κόσμο (1204-2014): Οικονομία, κοινωνία, ιστορία, λογοτεχνία (Θεσσαλονίκη 2-5 Οκτωβρίου 2014), Ευρωπαϊκή Εταιρεία Νεοελληνικών Σπουδών, 2015/2, 743-764.

20. 'Antique Names and Self-Identification: Hellenes, Graikoi, and Romaioi from Late Byzantium to the Greek Nation-State’ in: D. Tziovas (ed.), Re-imagining the Past: Antiquity and Modern Greek Culture, Oxford: Oxford University Press, 2014, 81-97. 

21. «Πολλά δεινά ’ναι οι πτωχοί οι τοπικοί Κυπριώτες...»: Ο «Θρήνος της Κύπρου» του Ιωακείμ αρχιμανδρίτη Κύπριου του καντσελλιέρη (μέσα 17ου αιώνα)» στο: Ε. Αντωνίου (επιμ.), Πρακτικά του 4^ουΔιεθνούς Κυπρολογικού Συνεδρίου (Λευκωσία 29 Απριλίου-3 Μαΐου 2008), Λευκωσία: Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, 2012, τ. III/1, 233-246.   

22. «Νέα λογοτεχνία, νέα ταυτότητα: Στέφανος Σαχλίκης (14ος αι.), ο πρώτος επώνυμος συγγραφέας της νεοελληνικής λογοτεχνίας» στο: Κ. Α. Δημάδης (επιμ.),Ταυτότητες στον Ελληνικό Κόσμο (από το 1204 μέχρι σήμερα). Πρακτικά του 4ου Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών (Γρανάδα, 9-12 Σεπτεμβρίου 2010), Αθήνα: Ευρωπαϊκή Ένωση Νεοελληνικών Σπουδών, 2011/2, 491-511. (διαδικτυακή δημοσίευση: http://www.eens.org/wordpress/wp-content/uploads/2012/05/Identities-in-the-Greek-world-Granada-2010-Congress-Vol_2-2011-isbn_978-960-99699-4-9.pdf )

23. «The Inverted World of the Amazons: Aspects of a Persistent Myth in Early Modern Greek Literature» στο:M. Rossetto, M. Tsianikas, G. Couvalis and M. Palaktsoglou (επιμ.), Greek Research in Australia: Proceedings of the Eighth Biennial International Conference of Greek Studies, Flinders University June 2009, Adelaide: Flinders University Department of Languages - Modern Greek, 2011, 291-309. 

24. «Από το Διγενή στο Σολωμό: τι είναι οι πρώιμες νεοελληνικές σπουδές και πώς μπορούν να ενισχυθούν» στο: 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών (Αθήνα, 3-5 Ιουλίου 2008, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών). Βιβλίο Πρακτικών, Αθήνα, 2009, 30-37 (διαδικτυακή δημοσίευση: http://neoellinikesspoudes.elladastonkosmo.gr/node/112).

25. «’Modern Greek’ in ‘Byzantium’? The Notion of ‘Early Modern’ in Greek Studies» στο: E. Close, G. Couvalis, G. Frazis, M. Palaktsoglou, M. Tsianikas (επιμ.), Greek Research in Australia. Proceedings of the 7th Biennial Conference of Greek Studies, Flinders University, June 2007, Adelaide: Flinders University, 2009, 343-356.

26. «Θεωρία, τεχνολογία και σύγχρονες εκδόσεις νεοελληνικών κειμένων ή ο Έρασμος, ο Barthes, ο usus auctoris, ο ‘θάνατος του συγγραφέα’ και εμείς» στο: K. A. Δημάδης (επιμ.), Ο ελληνικός κόσμος ανάμεσα στο Διαφωτισμό και τον εικοστό αιώνα. Πρακτικά του Γ΄ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών (Bουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006), Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2007/1, 551-562. (διαδικτυακή δημοσίευση: http://www.eens-congress.eu/?main__page=1&main__lang=de&eensCongress_cmd=showPaper&eensCongress_id=100) 

27. «Η ‘λαϊκή’ λογοτεχνία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση: ένα παράδειγμα από την Κύπρο». Ανακοίνωση στο 1ο Διεθνές Εκπαιδευτικό Συνέδριο Λαϊκός Πολιτισμός και Εκπαίδευση που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα τηςUNESCO (Βόλος, 29 Σεπτεμβρίου-1 Οκτωβρίου 2006). (διαδικτυακή δημοσίευση: http://www.eipe.gr/praktika/praktika/kaplanis.pdf) 

28. «Some Suggestions on the Future of Comparative Studies in the Balkans» στο: Ά. Ταμπάκη (επιμ.), Tendances actuelles de la Littérature Comparée dans le Sud-est de lʼEurope, Αθήνα: Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, 2006, 175-180. (διαδικτυακή δημοσίευση: http://www.ine-notebooks.org/index.php/te/article/ view/38/108)     

29. «‘Οπού κατέχει να μιλή με γνώση και με τρόπο...’: η ποιητική θεωρία του Β. Κορνάρου μέσα από τα σχόλια ποιητικής του Ερωτόκριτου» στο: Στ. Κακλαμάνης (επιμ.), Ζητήματα ποιητικής στον ‘Ερωτόκριτο’, Ηράκλειο: Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, 2006, 369-394. 

30. «Towards a Critical Edition of Ioakeim Kyprios’ Struggle» στο:  Jeffreys E. και Jeffreys M. (επιμ.), Neograeca Medii Aevi V. Αναδρομικά και Προδρομικά. Approaches to Texts in Early Modern Greek, Οξφόρδη, 2005, 33-46.

31. «Κατασκευάζοντας την εικόνα του Εαυτού και του Άλλου: η περίπτωση της Πάλης του Ιωακείμ Κύπριου» στο: A. Αργυρίου (επιμ.), Η Ελλάδα των νησιών από τη Φραγκοκρατία ως σήμερα. Πρακτικά του Β΄ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών (Ρέθυμνο, 10-12 Μαΐου 2002), Aθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2004/1, 129-150.

32. «‘Καθρέφτες γυναικών’ ή μισογυνικά κείμενα της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας;» στο: A. Αργυρίου, K. A. Δημάδης, A.-Δ.. Λαζαρίδου (επιμ.), Ο ελληνικός κόσμος ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση (1453-1981). Πρακτικά του Α΄ Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών (Βερολίνο, 2-4 Οκτωβρίου 1998), Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 1999/1, 295-316.

Σε τιμητικούς τόμους

33. «Εικαστικές εκδοχές του Ερωτόκριτου: μια πρώτη διερεύνηση» στο: Τ. Α. Καπλάνης, Τ. Μ. Μαρκομιχελάκη και Σ. Σταυρακοπούλου (επιμ.), Ο Ερωτόκριτος του Β. Κορνάρου: ερευνητικές προτάσεις και προοπτικές. Πρακτικά διεθνούς συνεδρίου αφιερωμένου στην Κομνηνή Δ. Πηδώνια (Τομέας Μ.Ν.Ε.Σ., Τμήμα Φιλολογίας, Α.Π.Θ., 28-29 Μαΐου 2015), Με την ευγενική χορηγία του Δήμου Σητείας, Θεσσαλονίκη: Γράφημα, 2017, 217-253.

34. ‘The Scholar in his Study: Depictions of a Renaissance Tradition in Vitsentzos Kornaros’s Erotokritos’ in: C. Camatsos, T. A. Kaplanis and J. Pye (eds.), ‘His Words Were Nourishment and His Counsel Food’: A Festschrift for David W. Holton, Cambridge: Cambridge Scholars Press, 2014, 81-100.

35. «Ο καθηγητής Εμμανουήλ Κριαράς και το Λεξικό του της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669)» στο:  Τριάντα χρόνια από την παρουσία του Α΄ τόμου του Μεσαιωνικού Λεξικού του Εμμανουήλ Κριαρά. Ένας εορτασμός, Θεσσαλονίκη: Σφακιανάκης, 2000, 16-25. 

36. «Αφηγηματική πράξη και τεχνική στο απόσπασμα ‘Μιχαήλ Ε΄’ (XXIV-XXXIII) από τη Χρονογραφία του Μιχαήλ Ψελλού» στο: L. Brad-Chisacof (επιμ.), Corneliae Papacostea-Danielopolu· In memoriam, Εις μνήμην,Bουκουρέστι: Demiurg, 1999, 167-175.

III. ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ 

37. «Νεοελληνική λογοτεχνία σε κόμικς», Το Βήμα της Κυριακής, 19/08/2018.

38. «Όψεις του έρωτα: Ποιητικό Ανθολόγιο», Αυγή, 01-29/11/2015.

39. Βιβλιοκρισία του: Adrienne Mayor, The Amazons: Lives and Legends of Warrior Women across the Ancient World. Princeton, Princeton University Press, 2014 (xiv + 519 pages), Journal of Historical Geography, 50, 2015

40. «Λογοτεχνικά έργα σε πανεπιστημιακά κόμικς: Ο Απόκοπος του Μπεργαδή», Άνευ.  Περιοδικό Λόγου, Τέχνης και Προβληματισμού, 46, 2012, 34-36.

41. «Guy Debord: A Liar Who Has Not Lied toHimself»/«Γκι Ντεμπόρ: Ένας ψεύτης που δεν είπε ψέματα στον εαυτό του» στο: Images and Views of Alternative Cinema (13-20 Ιουνίου 2009, Λευκωσία), Λευκωσία: Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, 2009, 30-31 και 82-83.

42. Βιβλιοκρισία του: Επιστολές Γεωργίου Ράλλη προς Εμμανουήλ Κριαρά, εισαγωγικός πρόλογος, σχόλια και ευρετήρια: Ε. Κριαράς, Αθήνα: Εκδόσεις της Σχολής Ι. Μ. Παναγιωτόπουλου, 2006. Καθημερινή της Κυριακής, 07/01/2007.