FABRICIVS, Lhomond
Μορφοποιημένο κείμενο Μετάφραση
C. Fabricius unus fuit ex legatis qui ad Pyrrhum de captiuis redimendis uenerant.
cuius postquam audiuit Pyrrhus magnum esse apud Romanos nomen ut uiri boni et bello egregii, sed admodum pauperis,

eum prae cetĕris benigne habuit,
eique munera atque aurum obtŭlit.
omnia Fabricius repudiauit.
postero die cum illum Pyrrhus uellet exterrere conspectu subito elephantis,
imperauit suis ut belua post aulaeum admoueretur Fabricio secum colloquenti.

quod ubi factum est, signo dato remotoque aulaeo repente belua stridorem horrendum emisit, et proboscidem super Fabricii caput suspendit.
at ille placĭdus subrisit, Pyrrhoque dixit:
«non me hodie magis tua commŏuet belua, quam heri tuum aurum pellexit.»
Fabricii uirtutem admiratus Pyrrhus, illum secreto inuitauit ut patriam desereret, secumque uellet uiuere, quarta etiam regni sui parte oblata;

cui Fabricius respondit: «si me uirum bonum iudĭcas, cur me uis corrumpere? sin uero malum, cur me ambis?»

anno interiecto, omni spe pacis inter Pyrrhum et Romanos conciliandae ablata, Fabricius consul factus, contra eum missus est.

cumque uicīna castra ipse et rex haberent, medĭcus regis nocte ad Fabricium uenit, eique pollicitus est, si praemium sibi proposuisset, se Pyrrhum uenēno necaturum.

hunc Fabricius uinctum reduci iussit ad dominum, et Pyrrho dici quae contra caput eius medicus spopondisset.

tunc rex admiratus eum dixisse fertur:
«ille est Fabricius qui difficilius ab honestate, quam sol a suo cursu posset auerti.»
Ο Γάιος Φαβρίκιος ήταν ένας από τους πρεσβευτές που είχαν έρθει στον Πύρρο για την απελευθέρωση των αιχμαλώτων.
Όταν άκουσε ο Πύρρος ότι είχε μεγάλη φήμη μεταξύ των Ρωμαίων, ως άνδρας ενάρετος και διακεκριμένος στον πόλεμο, αλλά εντελώς φτωχός,
συμπερι­φέρθηκε με ευμένεια σε αυτόν περισσότερο από όσο στους άλλους και του προσέφερε δώρα και χρυσάφι.
Ο Φαβρίκιος τα απέρριψε όλα.
Την επόμενη μέρα ο Πύρρος, επειδή ήθελε να τον τρομοκρατήσει με την ξαφνική εμφά­νιση ενός ελέφαντα,
πρόσταξε τους ανθρώ­πους του να οδηγήσουν το θηρίο από πίσω από το παραπέτασμα κατά πάνω στον Φαβρίκιο, την ώρα που θα συζητούσε με τον ίδιο.
Έτσι έγινε· όταν δόθηκε σήμα και τραβή­χτη­κε το παραπέτασμα, ξαφνικά το θηρίο έβγα­λε μια τρομακτική στριγκλιά και κρέμα­σε την προβοσκίδα πάνω από το κεφάλι του Φαβρίκιου.
Εκείνος όμως ατάραχος χαμογέλασε και είπε στον Πύρρο:
«Σήμερα το θηρίο σου δεν με ταράζει περισσότερο από όσο με δελέασε χθες το χρυσάφι σου».
Ο Πύρρος, θαυμάζοντας την ανδρεία του Φα­βρίκιου, τον προέτρε ψε κρυφά να εγκατα­λεί­ψει την πατρίδα του και να θελήσει να ζήσει μαζί του, προσφέροντάς του το ένα τέταρτο του βασιλείου του.
Ο Φαβρίκιος απάντησε σε αυτόν: «Αν με θεωρείς ενάρετο άνδρα, γιατί θέλεις να με διαφθείρεις; Αν πάλι με θεωρείς αχρείο, γιατί ζητάς τη φιλία μου;»
Αφού πέρασε ένας χρόνος και απομακρύν­θηκε κάθε ελπίδα σύναψης ειρήνης ανάμεσα στον Πύρρο και τους Ρωμαίους, ο Φαβρίκιος που είχε γίνει ύπατος στάλθηκε εναντίον του.
Καθώς ο ίδιος και ο βασιλιάς κατείχαν γει­τονικά στρατόπεδα, ο γιατρός του βασιλιά ήρ­θε μες στη νύχτα στον Φαβρίκιο και του υπο­σχέθη­κε ότι, αν του δώσει αμοιβή, θα σκο­τώσει με δηλητήριο τον Πύρρο.
O Φαβρίκιος πρόσταξε να τον οδηγήσουν αυτόν δεμένο πίσω στον κύριό του και να πουν στον Πύρρο όσα είχε υποσχεθεί ο γιατρός κατά της ζωής του.
Τότε ο βασιλιάς θαυμάζοντάς τον λέγεται ότι είπε:
«Να ποιος είναι ο Φαβρίκιος, που θα μπορούσε να αποκλίνει από την εντι­μότητα δυσκολότερα από ό,τι ο ήλιος από την τροχιά του».