Bῆ δ’ ἴμεναι Ï€Ïοτὶ ἄστυ, φαεινῷ ἀστÎÏι ἶσος1 ,
ὅν ῥά τε νηγατÎῃσιν2 á¼ÎµÏγόμεναι καλÏβῃσι
νÏμφαι θηήσαντο δόμων á½•Ï€ÎµÏ á¼€Î½Ï„Îλλοντα,
καί σφισι κυανÎοιο δι’á¼ ÎÏος ὄμματα θÎλγει
καλὸν á¼Ïευθόμενος, γάνυται δΠτε ἠιθÎοιο
παÏθÎνος ἱμείÏουσα μετ’ἀλλοδαποῖσιν á¼ÏŒÎ½Ï„ος,
ἀνδÏάσιν, ᾧ καί μιν μνηστὴν κομÎουσι τοκῆες∙
Ï„á¿· ἴκελος Ï€Ïοπόλοιο κατὰ στίβον ἤιεν á¼¥Ïως.
Καί á¿¥’ὅτε δὴ πυλÎων τε καὶ ἄστεος á¼Î½Ï„ὸς ἔβησαν,
δημότεÏαι μὲν ὄπισθεν á¼Ï€ÎµÎºÎ»Î¿Î½Îοντο3 γυναῖκες
γηθόσυναι ξείνῳ∙ ὠδ’á¼Ï€á½¶ χθονὸς ὄμματ’á¼Ïείσας
νίσετ’ ἀπηλεγÎως, ὄφϒἀγλαὰ δώμαθ’ ἵκανεν
ὙψιπÏλης. Ἄνεσαν δὲ θÏÏας Ï€ÏοφανÎντι θεÏάπναι
δικλίδας, εá½Ï„Ïκτοισιν á¼€ÏηÏεμÎνας σανίδεσσιν∙
ἔνθα μιν Ἰφινόη κλισμῷ4 á¼Î½á½¶ παμφανόωντι
á¼ÏƒÏ…μμÎνως καλῆς διὰ παστάδος5 εἷσεν ἄγουσα
ἀντία δεσποίνης. Ἡ δ’á¼Î³ÎºÎ»Î¹Î´á½¸Î½ ὄσσε βαλοῦσα6
παÏθενικὰς á¼ÏÏθηνε παÏηίδας∙ ἔμπα δὲ τόν γε
αἰδομÎνη μÏθοισι Ï€ÏοσÎννεπεν αἱμυλίοισι7 ∙
‘’Ξεῖνε, τίη μίμνοντες á¼Ï€á½¶ χÏόνον ἔκτοθι Ï€ÏÏγων
ἧσθ’αὔτως, á¼Ï€Îµá½¶ οὠμὲν ὑπ’ἀνδÏάσι ναίεται ἄστυ,
ἀλλὰ ΘÏηικίης á¼Ï€Î¹Î½Î¬ÏƒÏ„ιοι ἠπείÏοιο
πυÏοφόÏους á¼€Ïόωσι γÏας; Κακότητα δὲ πᾶσαν
á¼Î¾ÎµÏÎω νημεÏÏ„ÎÏ‚, ἵν’εὖ γνοίητε καὶ αá½Ï„οί.
Εὖτε Θόας ἀστοῖσι Ï€Î±Ï„á½´Ï á¼Î¼á½¸Ï‚ á¼Î¼Î²Î±ÏƒÎ¯Î»ÎµÏ…ε,
τηνίκα ΘÏηικίην οἵ Ï„’ἀντία ναιετάουσι
δήμου ἀποÏνÏμενοι λαοί Ï€ÎÏθεσκον á¼Ï€Î±Ïλους
á¼Îº νηῶν, αá½Ï„ῇσι δ’ἀπείÏονα ληίδα κοÏÏαις
δεῦϒἄγον. Οá½Î»Î¿Î¼Îνης δὲ θεᾶς ποÏσÏνετο μῆνις8
ΚÏÏ€Ïιδος9 , á¼¥ τΠσφιν θυμοφθόÏον ἔμβαλεν ἄτην∙
δὴ Î³á½°Ï ÎºÎ¿Ï…Ïιδίας μὲν ἀπÎστυγον ἔκ τε μελάθÏων
á¾— ματίῃ εἴξαντες ἀπεσσεÏοντο γυναῖκας,
αá½Ï„á½°Ï Î»Î·Î¹Î¬Î´ÎµÏƒÏƒÎ¹ δοÏικτήταις παÏίαυον,
σχÎτλιοι. á¼® μὲν δηÏὸν á¼Ï„Îτλαμεν, εἴ κΠποτ’αὖτις
ὀψὲ μεταστÏÎψωσι νόον∙ τὸ δὲ διπλόον αἰεὶ
πῆμα κακὸν Ï€ÏοÏβαινεν. Ἀτιμάζοντο δὲ Ï„Îκνα
γνήσι’ á¼Î½á½¶ μεγάÏοις, σκοτίη δ’ἀνÎτελλε γενÎθλη∙
αὔτως δ’ἀδμῆτÎÏ‚10 τε κόÏαι χῆÏαί Ï„’á¼Ï€á½¶ τῇσι
μητÎÏες ἂμ πτολίεθÏον ἀτημελÎως11 ἀλάληντο.
Οá½Î´á½² Ï€Î±Ï„á½´Ï á½€Î»Î¯Î³Î¿Î½ Ï€ÎµÏ á¼‘á¿†Ï‚ ἀλÎγιζε θυγατÏός,
εἰ καὶ á¼Î½ ὀφθαλμοῖσι δαϊζομÎνην á½Ïόῳτο
μητÏυιῆς ὑπὸ χεÏσὶν ἀτασθάλου12 ˙οá½Î´’ἀπὸ μητÏὸς
λώβην ὡς τὸ πάÏοιθεν ἀεικÎα παῖδες ἄμυνον,
οá½Î´á½² κασιγνήτοισι κασιγνήτη μÎλε θυμῷ.
Ἀλλ’οἶαι κοῦÏαι ληίτιδες ἔν τε δόμοισιν
ἔν τε χοÏοῖς ἀγοÏῇ τε καὶ εἰλαπίνῃσι μÎλοντο13 ,
εἰσόκε τις θεὸς ἄμμιν ὑπÎÏβιον ἔμβαλε θάÏσος
ἄψ ἀναεÏχομÎνους ΘÏῃκῶν ἄπο μηκÎτι Ï€ÏÏγοις
δÎχθαι, ἵν’á¼¢ φÏονÎοιεν á¼… Ï€ÎµÏ Î¸Îμις, ἠΠπῃ ἄλλῃ
αá½Ï„αῖς ληιάδεσσιν ἀφοÏμηθÎντες ἵκοιντο.
Οἱ δ’ἄÏα θεσσάμενοι παίδων γÎνος ὅσσον ἔλειπτο
ἄÏσεν ἀνὰ πτολίεθÏον, ἔβαν πάλιν ἔνθ’ἔτι νῦν πεÏ
ΘÏηικίης ἄÏοσιν χιονώδεα ναιετάουσι.
Τῶ ὑμεῖς στÏωφᾶσθ’á¼Ï€Î¹Î´Î®Î¼Î¹Î¿Î¹. Εἰ δΠκεν αὖθι
ναιετάειν á¼Î¸Îλοις καί τοι ἅδοι, ἦ Ï„’ἂν ἔπειτα
πατÏὸς á¼Î¼Îµá¿–ο Θόαντος ἔχοις γÎÏας14 . Οá½Î´Î σ’ὀίω
γαῖαν ὀνόσσεσθαι˙ πεÏὶ Î³á½°Ï Î²Î±Î¸Ï…Î»Î®Î¹Î¿Ï‚ ἄλλων
νήσων Αἰγαίῃ ὅσαι εἰν á¼Î»Î¯ ναιετάουσιν.
Ἀλλ’ἄγε νῦν á¼Ï€á½¶ νῆα κιών ἑτάÏοισιν á¼Î½Î¯ÏƒÏ€ÎµÏ‚
μÏθους ἡμετÎÏους, μηδ’ἔκτοθι μίμνε πόληος.’’
Ἴσκεν, ἀμαλδÏνουσα φόνου Ï„Îλος οἷον á¼Ï„Ïχθη
ἀνδÏάσιν˙ αá½Ï„á½°Ï á½ Ï„Î®Î½ γε παÏαβλήδην Ï€ÏοσÎειπεν˙
‘’ὙψιπÏλη, μάλα κεν θυμηδÎος ἀντιάσαιμεν
χÏησμοσÏνης ἣν ἄμμι σÎθεν χατÎουσιν ὀπάζεις˙
εἶμι δ’ὑπότÏοπος αὖτις ἀνὰ πτόλιν, εὖτ’ἂν ἕκαστα
á¼Î¾ÎµÎ¯Ï€Ï‰ κατὰ κόσμον. ἈνακτοÏίη δὲ μελÎσθω
σοί γ’αá½Ï„ῇ καὶ νῆσος· ἔγωγε μὲν οá½Îº ἀθεÏίζων
χάζομαι, ἀλλά με λυγÏοὶ á¼Ï€Î¹ÏƒÏ€ÎÏχουσιν ἄεθλοι.’’
á¼® καὶ δεξιτεÏῆς χειÏὸς θίγεν. Αἶψα δ’ὀπίσσω
βῆ á¿¥’ ἴμεν· ἀμφὶ δὲ τόν γε νεήνιδες ἄλλοθεν ἄλλαι
μυÏίαι εἱλίσσοντο κεχαÏμÎναι, ὄφÏα πυλάων
á¼Î¾Îμολεν. ΜετÎπειτα δ’εá½Ï„Ïοχάλοισιν ἀμάξαις
ἀκτὴν εἰσανÎβαν ξεινήια πολλὰ φÎÏουσαι,
μῦθον á½…Ï„’ἤδη πάντα διηνεκÎως ἀγόÏευσε
τόν ῥα καλεσσαμÎνη διεπÎφÏαδεν ὙψιπÏλεια.
Καὶ δ’αá½Ï„οὺς ξεινοῦσθαι15 á¼Ï€á½¶ σφεὰ δώματ’ἄγεσκον
ῥηιδίως· ΚÏÏ€Ïις Î³á½°Ï á¼Ï€á½¶ γλυκὺν ἵμεÏον ὦÏσεν
Ἡφαίστοιο χάÏιν16 πολυμήτιος17 , ὄφÏα κεν αὖτις
ναίηται μετόπισθεν ἀκήÏατος18 ἀνδÏάσι Λῆμνος.
Ἔνθ’ὠμὲν ὙψιπÏλης βασιλήιον á¼Ï‚ δόμον ὦÏτο
Αἰσονίδης· οἱ δ’ἄλλοι, ὅπῃ καὶ ἔκυÏσαν ἕκαστος,
ἩÏακλῆος ἄνευθεν· á½ Î³á½°Ï Ï€Î±Ïá½° νηὶ λÎλειπτο
αá½Ï„ὸς ἑκὼν παῦÏοί τε διακÏινθÎντες ἑταῖÏοι.
Αá½Ï„ίκα δ’ἄστυ χοÏοῖσι καὶ εἰλαπίνῃσι γεγήθει
καπνῷ κνισήεντι πεÏίπλεον· ἔξοχα δ’ἄλλων
ἀθανάτων á¼Ïης υἷα19 κλυτὸν ἠδὲ καὶ αυτὴν
ΚÏÏ€Ïιν20 ἀοιδῇσιν θυÎεσσί τε μειλίσσοντο.
Ἀμβολίη δ’εἰς á¼¦Î¼Î±Ï á¼€Îµá½¶ á¼Î¾ ἤματος ἦεν
ναυτιλίης· δηÏὸν δ’ἂν á¼Î»Î¯Î½Ï…ον αὖθι μÎνοντες21 ,
εἰ μὴ ἀολίσσας ἑτάÏους ἀπάνευθε γυναικῶν
ἩÏακλÎης τοίοισιν á¼Î½Î¹Ï€Ï„άζων μετÎειπε·
«Î”αιμόνιοι, πάτÏης á¼Î¼Ï†Ïλιον αἷμ’ἀποÎÏγει
ἡμÎας; Ἦε γάμων á¼Ï€Î¹Î´ÎµÏ…Îες á¼Î½Î¸Î¬Î´’ἔβημεν
κεῖθεν, ὀνοσσάμενοι πολιήτιδας; Αὖθι δ’ἕαδε
ναίοντας λιπαÏὴν ἄÏοσιν Λήμνοιο ταμÎσθαι22 ;
Οὠμὰν εá½ÎºÎ»ÎµÎ¹Îµá¿–Ï‚ γε σὺν ὀθνείῃσι γυναιξὶν
á¼ÏƒÏƒÏŒÎ¼ÎµÎ¸’ὧδ’á¼Ï€á½¶ δηÏὸν á¼ÎµÎ»Î¼Îνοι· οá½Î´Î τι κῶας
αá½Ï„όματον23 δώσει τις ἑλὼν θεὸς εá½Î¾Î±Î¼Îνοισιν.
Ἴομεν αὖτις ἕκαστοι á¼Ï€á½¶ σφεά· τὸν δ’á¼Î½á½¶ λÎκτÏοις
ὙψιπÏλης εἰᾶτε πανήμεÏον, εἰσόκε Λῆμνον
παισὶν á¼Ï€Î±Î½Î´Ïώσῃ μεγάλη τΠἑ βάξις ἵκηται.»
Ὣς νείκεσσεν ὅμιλον· á¼Î½Î±Î½Ï„ία δ’οὔ Î½Ï Ï„Î¹Ï‚ ἔτλη
ὄμματ’ἀνασχεθÎειν οá½Î´á½² Ï€Ïοτιμυθήσασθαι·
ἀλλ’αὔτως ἀγοÏῆθεν á¼Ï€Î±Ïτίζοντο νÎεσθαι
σπεÏχόμενοι. Ταὶ δΠσφιν á¼Ï€ÎδÏαμον, εὖτ’á¼Î´Î¬Î·ÏƒÎ±Î½.
Ὡς δ’ὅτε λείÏια καλὰ πεÏιβÏομÎουσι μÎλισσαι24
Ï€ÎÏ„Ïης á¼ÎºÏ‡Ïμεναι σιμβληίδος25 , ἀμφὶ δὲ λειμὼν
ἑÏσήεις γάνυται, ταὶ δὲ γλυκὺν ἄλλοτε ἄλλον
καÏπὸν ἀμÎÏγουσιν πεποτημÎναι· ὥς ἄÏα ταὶ γε
á¼Î½Î´Ï…κὲς ἀνÎÏας ἀμφὶ κινυÏόμεναι Ï€ÏοχÎοντο
χεÏσί τε καὶ μÏθοισιν á¼Î´ÎµÎ¹ÎºÎ±Î½ÏŒÏ‰Î½Ï„ο ἕκαστον,
εá½Ï‡ÏŒÎ¼ÎµÎ½Î±Î¹ μακάÏεσσιν ἀπήμονα νόστον ὀπάσσαι.
Ὣς δὲ καὶ ὙψιπÏλη á¼ Ïήσατο χεῖÏας ἑλοῦσα
Αἰσονίδεω, Ï„á½° δΠοἱ á¿¥Îε δάκÏυα χήτει ἰόντος26 ·
«Îίσεο, καί σε θεοὶ σὺν ἀπηÏÎσιν αὖτις ἑταίÏοις
χÏÏσειον βασιλῆι δÎÏος κομίσειαν ἄγοντα,
αὔτως ὡς á¼Î¸Îλεις καί τοι φίλον. á¼Î´Îµ δὲ νῆσος
σκῆπτÏά τε πατÏὸς á¼Î¼Îµá¿–ο παÏÎσσεται, ἢν καὶ ὀπίσσω
δή ποτε νοστήσας á¼Î¸Îλῃς ἄψοÏÏον ἱκÎσθαι·
ῥηιδίως δ’ἂν ἑοῖ καὶ ἀπείÏονα λαὸν ἀγείÏαις
ἄλλων á¼Îº πολίων. Ἀλλ’Î¿á½ ÏƒÏ Î³Îµ τήνδε μενοινὴν
σχήσεις, οὔτ’αá½Ï„á½´ Ï€Ïοτιόσσομαι ὧδε τελεῖσθαι.
Μνώεο27 μήν, ἀπεὼν Ï€ÎµÏ á½Î¼á¿¶Ï‚ καὶ νόστιμος ἤδη,
ὙψιπÏλης· λίπε δ’ἧμιν ἔπος, Ï„ÏŒ κεν á¼Î¾Î±Î½Ïσαιμι
Ï€ÏόφÏων, ἢν ἄÏα δή με θεοὶ δώωσι τεκÎσθαι28 .»
Τὴν δ’αὖτ’Αἴσονος υἱὸς ἀγαιόμενος Ï€ÏοσÎειπεν·
«á½™ÏˆÎ¹Ï€Ïλη, Ï„á½° μὲν οὕτω á¼Î½Î±Î¯ÏƒÎ¹Î¼Î± πάντα γÎνοιτο
á¼Îº μακάÏων· Ï„Ïνη δ’á¼Î¼Îθεν Ï€ÎÏι θυμὸν á¼€Ïείω
ἴσχαν’, á¼Ï€Îµá½¶ πάτÏην μοι ἅλις Πελίαο ἕκητι
ναιετάειν· μοῦνόν με θεοὶ λÏσειαν á¼€Îθλων.
Εἰ δ’οὔ μοι Ï€ÎÏ€Ïωται á¼Ï‚ Ἑλλάδα γαῖαν ἱκÎσθαι
τηλοῦ ἀναπλώοντι, σὺ δ’ἄÏσενα παῖδα Ï„Îκηαι,
Ï€Îμπε μιν ἡβήσαντα Πελασγίδος ἔνδον Ἰωλκοῦ
πατÏί Ï„’á¼Î¼á¿· καὶ μητÏὶ δÏης ἄκος, ἢν ἄÏα τοὺς γε
Ï„Îτμῃ ἔτι ζώοντας, ἵν’ἄνδιχα τοῖο ἄνακτος29
σφοῖσιν ποÏσÏνωνται á¼Ï†Îστιοι á¼Î½ μεγάÏοισιν30 .»
|
774. φαεινῶι ἀστÎÏι ἶσος: á¼ÏƒÏ€ÎµÏος, ὃς κάλλιστος á¼Î½ οá½Ïανῶι ίπταται á¼€ÏƒÏ„Î®Ï (Ï€Ïβλ. Σαπφώ απ.104 L-P, Catull. 62.26). Ο 'ΕσπεÏος είναι παÏαδοσιακά το αστÎÏι του ÎÏωτα και του γάμου. Η ομοÏφιά του Ιάσονα που μαγεÏει όσους τον κοιτοÏν παίζει σημαντικό Ïόλο και στη συνάντησή του με την Μήδεια παÏακάτω (3.957-959) όπου παÏομοιάζεται και πάλι με άστÏο. |
775. νηγάτεος: καινοÏÏγιος. ΧÏησιμοποιείται συνήθως για υφάσματα, Ï€Ïβλ. 4.188, Ιλ. Î’ 43, Ξ 185. |
783. á¼Ï€ÎµÎºÎ»Î¿Î½Îοντο: Το Ïήμα απλό χÏησιμοποιείται συνήθως για τους ανÎμους. |
788. κλισμῷ: είδος θÏόνου, συνήθως διακοσμημÎνος με χÏυσό, ο οποίος κάποιες φοÏÎÏ‚ διαθÎτει και υποπόδιο. |
789. παστάδος: εδώ με τη σημασία Ï€Ïόδομος. |
791. á¼Î³ÎºÎ»Î¹Î´ÏŒÎ½ ὄσσε βαλοῦσα: το χαμηλωμÎνο βλÎμμα της ΥψιπÏλης φαίνεται να είναι σημάδι τόσο της παÏθενικής της αιδημοσÏνης όσο και της ανειλικÏίνειας των λόγων της. Η ανειλικÏίνει αυτή δεν της επιτÏÎπει να αντικÏÏσει κατάματα τον Ιάσονα. Βλ. και παÏακάτω συνάντηση Ιάσονα-Μήδειας, 3.1008. Για την κίνηση αυτή στην κλασσική λογοτεχνία βλ. Frances Muecke, “Turning away and Looking down: Some Gestures in the Aeneid”, Bulletin of the Institute of Classical Studies 31 (1984), 105-11, ιδίως 108 κ.ε., όπου επισημαίνεται ότι Ï€Ïωτοεμφανίζεται στην Ιλιάδα Γ 217 κατὰ χθονὸς ὄμματα πήξας (ενν.ΟδυσσεÏÏ‚). |
792. μÏθοισι αἱμυλίοισιν: ‘με κολακευτικά λόγια’ Ï€Ïβλ. Ησ. ΈÏγα 374, ΚÏατίνος, απ. 407 Κ-Α). |
μῆνις: η οÏγή των θεών ανήκει στα βασικά μοτίβα των ΑÏγοναυτικών και η οÏγή της ΉÏας εναντίον του Πελία συγκεκÏιμÎνα αποτελεί το Ï€ÏωταÏχικό ελατήÏιο της δÏάσης. Η οÏγή των θεών εξάλλου αποτελεί τυπικό επικό ιλιαδικό μοτίβο το οποίο κινητοποιεί την ιλιαδική δÏάση ήδη από το Ï€ÏογÏαμματικό Ï€Ïοοίμιο του ομηÏÎ¹ÎºÎ¿Ï Îπους. |
803. ΚÏÏ€Ïιδος: Η ΑφÏοδίτη αναφÎÏεται συχνά στα ΑÏγοναυτικά ως ΚÏÏ€Ïις. Αν λάβουμε Ï…Ï€'όψιν μας την μεγάλη πολιτική σημασία που είχε για τους Πτολεμαίους το νησί της ΚÏÏ€Ïου θα μποÏοÏσαμε να αναγνώσουμε εδώ Îναν Îμμεσο υπαινιγμό των πτολεμαικών αυτών πολιτικών ενδιαφεÏόντων. |
811. ἀδμῆτες: α+ δαμάζω. Που δεν Îχουν δαμαστεί, διακοÏευτεί, παÏθÎνες. ΜεταφοÏÎÏ‚ από το ζωικό βασίλειο που μιλοÏν για γυναικεία Ï€Ïόσωπα, βÏίσκουμε σε πολλά κείμενα της κλασικής λογοτεχνίας: ΕυÏ, ΑνδÏ. 711, Εκ.526 κ.ε. ΒεÏγίλιος, Ecl. 8, 85 κ.ε. , Οβίδιος, Amores 3, 5, 37. Î Ïβλ. και Îαυσικά, παÏθÎνος αδμής (ΟδÏσσ. 6.109, 228). |
ἀτημελÎως: Ï€Ïῶτον λεγόμενον. Î Ïβλ. και το άπαξ ἀτημελίη στο Γ 830. |
815: Ï€Ïόκειται για το συνηθισμÎνο μοτίβο της κακής μητÏυιάς (noverca). Δες σχετικά Watson, P.A. ‘Ancient Stepmothers: Myth, Misogyny and Reality (Mnemosyne Suppl. 143). Leiden 1995. |
Βλ. και παÏακάτω 857 (αá½Ï„ίκα δ’ἄστυ χοÏοῖσι καὶ εἰλαπίνῃσι γεγήθει καπνῶι κνισήεντι πεÏίπλεον). Î Ïόκειται για την απολλώνεια εκδοχή μιας συνηθισμÎνης ομηÏικής εοÏτής. Οι κωμικοί ποιητÎÏ‚ που ασχολήθηκαν με το θÎμα της παÏαμονής των ΑÏγοναυτών στη Λήμνο επίσης πεÏιÎγÏαψαν ανάλογες σκηνÎÏ‚ συμποσίου (ΑÏιστοφάνης, CAF I, 486-490, ÎικοχάÏης CAF I, 772, αποσπ. 11-14, Αντιφάνης CAF II 70, 144-5, Δίφιλος CAF II 558, απόσπ.54). |
Όμοια και η Διδώ στον Αινεία 4.103-4: liceat Phrygio servire marito/ dotalisque tuae Tyrios permittere dextrae |
849. ξεινοῦσθαι: και με εÏωτική σημασία, βλ. Fraenkel (1962) 338, σημ. 14. |
851. Ἡφαίστοιο χάÏιν: Η Λήμνος θεωÏείται το ιεÏÏŒ νησί του Ηφαίστου στο οποίο κατÎπεσε Î±Ï†Î¿Ï Î· ΉÏα τον κατακÏήμνισε από τον Όλυμπο (Ιλ. Α 594). Στους Ï€Ïόποδες του ηφαιστείου Μόσυχλος βÏισκόταν ο αÏχαιότεÏος ναός του Ηφαίστου και εκεί η αÏχαία παÏάδοση τοποθετοÏσε το χαλκείο του. |
Ἡφαίστοιο... πολυμήτιος: το επίθετο πολÏμητις ως Ï€ÏοσδιοÏισμός του Ηφαίστου Ï€Ïβλ. Ιλ. Φ 355. |
ἀκήÏατος: ανÎγγικτος, αμόλυντος, καθαÏός. Ίσως Ï€Ïόκειται για αναφοÏά στην ετήσια τελετή ÎµÎ¾Î±Î³Î½Î¹ÏƒÎ¼Î¿Ï Î±Ï€ÏŒ τον από τον φόνο των ανδÏών (τα παÏοιμιώδη λήμνια κακά) κατά την οποία οι Λήμνιες τηÏοÏσαν εÏωτική αποχή από τα αÏσενικά μÎλη της οικογÎνειάς τους. |
á¼Ïης υἷα: τα σχόλια μας πληÏοφοÏοÏν ότι Ἡσιόδῳ á¼Ï€Î·ÎºÎ¿Î»Î¿Ïθησεν á¼Ïας μόνης τὸν á¼Ï†Î±Î¹ÏƒÏ„ον λÎγοντι γεγενῆσθαι (Θεογ.927): á¼Ïη δ’ á¼Ï†Î±Î¹ÏƒÏ„ον κλυτὸν οὠφιλότητι μιγεῖσα γείνατο. á½Î¼Î·Ïος δὲ Διὸς καὶ á¼Ïας φησὶν αá½Ï„ὸν. |
ΚÏÏ€Ïιν: Στην Ιλιάδα σÏζυγος του Ήφαιστου είναι η ΧάÏις. Ο γάμος Ήφαιστου-ΑφÏοδίτης αναφÎÏεται μόνο στο θ 268 της ΟδÏσσειας. |
Δεν οÏίζεται η διάÏκεια της παÏαμονής τους στη Λήμνο παÏά την ‘εμμονή’ του Απολλωνίου με τον χÏόνο στο υπόλοιπο ÎÏγο. Στον Οβίδιο (ΗÏωίδες 6, 58 οι ΑÏγοναÏτες παÏαμÎνουν στη Λήμνο δÏο χÏόνια. Στον Στάτιο, Θηβαϊδα 5, 460 Îνα χÏόνο, ενώ στον ΒαλÎÏιο Φλάκκο, ΑÏγον. 2, 367 Ï„ÎσσεÏις μήνες). |
το ÏŒÏγωμα. Υποδηλώνεται η εÏωτική επαφή. |
αá½Ï„όματον. Με σαÏκασμό ο ΗÏακλής ζητά από τους ΑÏγοναÏτες να επιστÏÎψουν στα καθήκοντά τους. Την ίδια λÎξη χÏησιμοποιεί και η Πολυξώ παÏακινώντας τις Λήμνιες να εκμεταλλευτοÏν την απόβαση των ΑÏγοναυτών στο νησί τους (685-687). Και τα δÏο Ï€Ïόσωπα Îχουν καταλυτικό Ïόλο στην εξÎλιξη της ιστοÏίας. |
η αναφοÏά στις μÎλισσες δικαιολογείται ανάμεσα σε άλλα από το γεγονός πως Ï€Ïόκειται για μία γυναικοκÏατοÏμενη κοινωνία όπως είναι και η κοινωνία των Λημνίων γυναικών στην απολλώνεια αφήγηση. |
ÎÏ„Ïης σιμβληίδος: ανώμ. θηλ. του επιθ. σιμβλήιος, η, ον (σίμβλος=κυψÎλη). Οπή σε βÏάχο την οποία χÏησιμοποιοÏν οι μÎλισσες ως κυψÎλη. Για τη μελισσοκομία στην αÏχαία Ελλάδα βλ. ΑÏιστ. Î . ζω. ιστ. , Î . ζω. γεν., ΒιÏγ. ΓεωÏγ. |
Η σκηνή του αποχωÏÎ¹ÏƒÎ¼Î¿Ï Ï„Î·Ï‚ ΥψιπÏλης και του Ιάσονα Ï€Ïοοικονομεί την συνάντηση Ιάσονα και της Μήδειας στο Γ Βιβλίο. Σε άλλες αφηγήσεις του μÏθου το επεισόδιο της Λήμνου τοποθετείται στο ταξίδι της επιστÏοφής: Πίνδ.Πυθ. 4, 252-259, ΜυÏσίλος ο Μηθυμναίος, 477F 1a Jacoby. Ο ΜυÏσίλος υποστηÏίζει ότι η δυσοσμία των Λημνίων Ï€Ïοκάλεσε η Μήδεια εξαιτίας της ζήλειας της. Η ΥψιπÏλη, ωστόσο, αντιμετωπίζει την κατάσταση με βάση τη λογική και το συλλογικό καλό, ενώ η Μήδεια κυÏιαÏχείται από το εÏωτικό της πάθος για τον Ιάσονα και οδηγείται σε ακÏαίες συμπεÏιφοÏÎÏ‚. |
μνώεο: μνάομαι=μιμνήσκομαι. Î Ïβλ. και Γ 1069 και 1110. ΣυνηθισμÎνος αποχαιÏετισμός, βλ. και ΟδÏσσ. θ 461-2 και Σαπφώ, απ.94.7-8 LP-V). |
ἢν ἄÏα δή με θεοὶ δώωσι τεκÎσθαι: Στην Ιλιάδα (Η 468 κ.εξ.) αναφÎÏεται αÏκετÎÏ‚ φοÏÎÏ‚ ο γιος του Ιάσονα και της ΥψιπÏλης, ο ΕÏνηος που βασιλεÏει στην Λήμνο και Ï€ÏοσφÎÏει στους ΑχαιοÏÏ‚ με λημνιώτικο κÏασί (Η 468-461, Î¥ 41, Ψ 747). Οι εÏωτικÎÏ‚ επαφÎÏ‚ στον μÏθο είναι συνήθως γόνιμες. |
908. ἄνδιχα τοῖο ἄνακτος: ο σχετικός κÏιτικός λόγος παÏουσιάζει δÏο εκδοχÎÏ‚ σχετικά με την ταυτότητα του άνακτος (Πελίας ή Ιάσων;). |
Ο Ιάσονας αντιλαμβάνεται τη βαÏÏτητα του Ïόλου του ως αÏÏ‡Î·Î³Î¿Ï Ï„Î·Ï‚ αÏγοναυτικής εκστÏατείας και ως εκ τοÏτου δεν αποδÎχεται το εÏωτικό κάλεσμα της ΥψιπÏλης καθώς κάτι Ï„Îτοιο θα Ï€ÏοκαλοÏσε την αναστολή της ίδιας της επικής δÏάσης. |
|