Χρηστίδης Δημήτριος
Ο Δημήτριος Α. Χρηστίδης σπούδασε κλασική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (πτυχίο 1971, διδακτορικό 1984). Διδάσκει Αρχαία Ελληνική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (1975 Βοηθός, 1984 Λέκτορας, 1987 Επίκουρος Καθηγητής, 1993 Αναπληρωτής Καθηγητής, 1997 Καθηγητής).
Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται ο Λουκιανός, τα ανθολόγια και τα γνωμολόγια, οι αρχαίες ελληνικές παροιμίες, η κριτική των κειμένων και η πρόσληψη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα βυζαντινά κείμενα.
Έχει γράψει τα βιβλία: (1) Μαρκιανὰ ἀνέκδοτα. 1. Ἀνάχαρσις ἢ Ανανίας, 2. Ἐπιστολές -Σιγίλλιο (ΕΕΦΣΘ, Παράρτημα αρ. 45, Θεσσαλονίκη 1984)· (2) Παραθεμάτων παρανοήσεις και κατανοήσεις (Θεσσαλονίκη: Αίγειρος 1996)· (3) Λουκιανός, 1. Σάτιρα θανάτου και κάτω κόσμου (Αρχαίοι συγγραφείς 33, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2002)· (4) Λουκιανός, 2. Σάτιρα φιλοσοφίας και φιλοσοφούντων (Αρχαίοι συγγραφείς 65, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2005)· (5) Λουκιανός, 3. Σάτιρα απληστίας και ματαιοδοξίας (Aρχαίοι συγγραφείς 156, Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2015). Έχει επιμεληθεί την έκδοση των (1) Νέο ορθογραφικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης - Παιδεία 2002)· (2) Δημητρίῳ στέφανος. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Δημήτρη Λυπουρλή (με τους Α. Βασιλειάδη, Π. Κοτζιά και Αιμ. Δ. Μαυρουδή, Θεσσαλονίκη: University Studio Press 2004).
ΕΡΓΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
ΣΠΟΥΔΕΣ
1967-1971 Πτυχίο με ειδίκευση στην Κλασική Φιλολογία, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Κλασικών Σπουδών.
ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ
(Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 1984) Μαρκιανὰ ἀνέκδοτα. 1. Ἀνάχαρσις ἢ Ανανίας, 2. Ἐπιστολές - Σιγίλλιο (επόπτης: Δ. Λυπουρλής).
ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ
1997- Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Κλασικών Σπουδών.
1993-1997 Αναπληρωτής Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Κλασικών Σπουδών.
1987-1993 Επίκουρος Καθηγητής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Κλασικών Σπουδών.
1984-1987 Λέκτορας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Κλασικών Σπουδών.
1975-1984 Βοηθός, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Φιλολογίας, Τομέας Κλασικών Σπουδών.
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ
1996-1997 Διευθυντής του Τομέα Κλασικών Σπουδών, Τμήμα Φιλολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ:
ΒΙΒΛΙΑ
1. 1984 Μαρκιανὰ ἀνέκδοτα. 1. Ἀνάχαρσις ἢ Ανανίας, 2. Ἐπιστολές - Σιγίλλιο (ΕΕΦΣΘ, Παράρτημα αρ. 45), Θεσσαλονίκη 1984.
2. 1996 Παραθεμάτων παρανοήσεις και κατανοήσεις, Θεσσαλονίκη: Αίγειρος 1996.
3. 2002 Λουκιανός, 1. Σάτιρα θανάτου και κάτω κόσμου (Περὶ πένθους, Κατάπλους ἢ Τύραννος, Χάρων ἢ Ἐπισκοποῦντες, Μένιππος ἢ Νεκυομαντεία, Νεκρικοὶ διάλογοι [επιλογή]: Εισαγωγή - κείμενο - μετάφραση - σχόλια) (Αρχαίοι συγγραφείς 33), Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2002.
4. 2005 Λουκιανός, 2. Σάτιρα φιλοσοφίας και φιλοσοφούντων (Βίων πρᾶσις, Ἀναβιοῦντες ἢ Ἁλιεύς, Συμπόσιον ἢ Λαπίθαι, Δραπέται, Νεκρικοὶ διάλογοι 4 & 6: Εισαγωγή - κείμενο - μετάφραση - σχόλια) (Αρχαίοι συγγραφείς 65), Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2005.
5. 2015 Λουκιανός, 3. Σάτιρα απληστίας και ματαιοδοξίας (Ὄνειρος ἢ Ἀλεκτρυών, Τίμων ἢ Μισάνθρωπος, Πρὸς τὸν ἀπαίδευτον καὶ πολλὰ βιβλία ὠνούμενον, Πλοῖον ἢ Εὐχαί, Nεκρικοὶ διάλογοι [επιλογή]: Eισαγωγή - κείμενο - μετάφραση - σχόλια) (Aρχαίοι συγγραφείς 156), Θεσσαλονίκη: Ζήτρος 2015.
ΑΡΘΡΑ
1. 1976 Ἀγαθὰ Κιλίκων. Συμβολὴ στὴν κατανόηση μιᾶς παροιμίας, ΕΕΦΣΘ 15, 1976, 287-294.
2. 1977 Τὸ ἄρθρο τῆς Σούδας γιὰ τὸν Λουκιανὸ καὶ ὁ Ἀρέθας, ΕΕΦΣΘ 16, 1977, 417-449.
3. 1978 «Κακχαρίζειν»: Λουκιανοῦ Ἑταιρικοὶ διάλογοι 6,3, Ἑλληνικά 30, 1977-78, 26-33.
4. 1978 Λουκιανοῦ Τίμων 10: Ἕνας ὑπαινιγμὸς στὴν Ἰλιάδα, Ἑλληνικά 30, 1977-78, 395-397.
5. 1978 Ἕνα νέο ἀπόσπασμα τοῦ Εὐριπίδη;, ΕΕΦΣΘ 17, 1978, 399-404.
6. 1979 Λουκιανὸς στὸ Cymbeline του Shakespeare;, Ἑλληνικά 31, 1979, 350-357.
7. 1979 Ἀθηναγόρας, Πρεσβεία περὶ Χριστιανῶν 5,2 (Ὄψις ἀδήλων τὰ φαινόμενα), ΕΕΦΣΘ 18, 1979, 551-564.
8. 1980 Γιὰ τὴ βυζαντινὴ μίμηση τοῦ Λουκιανοῦ στὸν Ambrosianus gr. 655, Ἑλληνικά 32, 1980, 86-91.
9. 1983 Βακχυλίδη Ἐπίνικοι 3,44-45, Ἑλληνικά 34, 1982-83, 352-355.
10. 1983 Ένας στίχος του Μενάνδρου σε μια επιστολή του δέκατου αιώνα, Ἑλληνικά 34, 1982-83, 481-482.
11. 1984 Ο Λουκιανός και οι Χριστιανοί, Διαβάζω 102, 19.9.1984, 20-21.
12. 1984 Λουκιανός: Επιβίωση και επιδράσεις, Διαβάζω 102, 19.9.1984, 45-48.
13. 1984 Αναμνήσεις από αρχαία κείμενα στο έργο του Νικήτα Χωνιάτη Χρονικὴ διήγησις, ΕΕΦΣΘ 22, 1984, 687-709.
14. 1984 Ο «Κῷος ποιητής» του Νικήτα Χωνιάτη, Ἑλληνικά 35, 1984, 70-73.
15. 1984 Μια ανάμνηση από τον Καλλίμαχο σε επιστολή του Νικηφόρου Ουρανού, Ἑλληνικά 35, 1984, 380-382.
16. 1985 Σαπφικά, Ἑλληνικά 36, 1985, 3-11.
17. 1985 Φιλήμονας, απ. 155 Kock: μια νέα μαρτυρία, Ἑλληνικά 36, 1985, 158-160.
18. 1985 «Ἐφύδριον»: νέα αθησαύριστη λέξη;, Ἑλληνικά 36, 1985, 336-337.
19. 1986 «Οἱ ἐπὶ τῆς ... σάγρας», Βυζαντιακά 6, 1986, 57-61.
20. 1987 «Τὸν ξύοντα ἀντιξύειν»: αντευεργεσία ή εκδίκηση;, Ἑλληνικά 38, 1987, 17-22.
21. 1987 Νικήτας Χωνιάτης, Λόγοι 108,20-21 van Dieten και Ὀδύσσεια π 181, Ἑλληνικά 38, 1987, 151-153.
22. 1987 Ποικίλα ελληνικά, Α´ [α) Αριστοφάνης, Εἰρήνη 554, β) Συνέσιος, Ἐπιστολή 5(4) και Ὀδύσσεια δ 511, γ) Λέων Συνάδων 31,51 Darrouzès, δ) Νικηφόρος Ουρανός 43,9 Darrouzès, ε) Μιχαήλ Ιταλικός 4, σ. 90,18-19 Gautier, ς) Νικήτας Χωνιάτης, Λόγοι 143,7-8 van Dieten, ζ) Μανουήλ Παλαιολόγος, Λόγος ἐπιτάφιος 85,31-87,1 Chrysostomides], Ἑλληνικά 38, 1987, 283-295.
23. 1988 Αναμνήσεις από αρχαία κείμενα στους Λόγους και στις Επιστολές του Νικήτα Χωνιάτη, Ἑλληνικά 39, 1988, 25-44.
24. 1988 «Ὄνων δόξαι», Ἑλληνικά 39, 1988, 155-156.
25. 1988 Απηχήσεις από τον Ευριπίδη στον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, Ἐπιστολή 203,1, Ἑλληνικά 39, 1988, 412-414.
26. 1989 «Λέγειν μετὰ ξίφους», Βυζαντιακά 9, 1989, 203-206.
27. 1989 Ποικίλα ελληνικά, Β´ [α) Μένανδρος, απ. 59,7 Koerte, β) Νικήτας Μάγιστρος, Ἐπιστολαί 16,25 Westerink, γ) Θεοφύλακτος Αχρίδος, Ἐπιστολαί 71,6 Gautier, δ) Μιχαήλ Ιταλικός 1, σ. 65,2-5 Gautier, ε) Νικήτας Ευγενειανός, Ἀνάχαρσις ἢ Ανανίας 967-970 Χρηστίδης, ς) Νικήτας Χωνιάτης, Λόγοι 173,19-20 van Dieten, ζ) Γρηγόριος Ακίνδυνος, Ἐπιστολαί 18,24-26 Constantinides Hero], Ἑλληνικά 40, 1989, 92-102.
28. 1990 Λεξιλογικά από τη Νεκυομαντεία του Λουκιανού, Ἑλληνικά 41, 1990, 114-118.
29. 1990 «Ἔχιδναι και †λακιδεῖς», Ἑλληνικά 41, 1990, 118-120.
30. 1990 Ο άγνωστος φιλόσοφος «Καπίων», Ἑλληνικά 41, 1990, 374-376.
31. 1991 Πρόκλος Διάδοχος και Μιχαήλ Ιταλικός, ΕΕΦΣΘ, τεύχ. Τμήματος Φιλολογίας 1, 1991, 165-172.
32. 1993 Ἐλπὶς και φόβος στο έργο του Λουκιανού, ΕΕΦΣΘ, τεύχ. Τμήματος Φιλολογίας 3, 1993, 47-137.
33. 1993 Florilegium Baroccianum 20,52 και Βασίλειος Καισαρείας, Ἐπιστολή 44,2, Ἑλληνικά 43, 1993, 203-205.
34. 1993 Το απόσπασμα τοῦ Σιρίμ στο Florilegium Baroccianum, Ἑλληνικά 43, 1993, 329-335.
35. 1993 «Ἐπίγραμμα» και «ἐπίρραμα», Ἑλληνικά 43, 1993, 409-411.
36. 1994 «Θεοί σαν μύγες»: Έπος του Γιλγαμές και Λουκιανός, ΕΕΦΣΘ, τεύχ. Τμήματος Φιλολογίας 4, 1994, 9-16.
37. 1994 Νικηφόρος Ουρανός Ἐπιστολή 41 Darrouzès, Ἑλληνικά 44, 1994, 180-181.
38. 1996 Ο «Κῷος ποιητής»: παλινωδία, Ἑλληνικά 46, 1996, 307-316.
39. 1997 Λεξιλογικά στο Κατάπλους ἢ Τύραννος του Λουκιανού, στο: Φιλερήμου Ἀγάπησις. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Αγαπητό Γ. Τσοπανάκη (Στέγη γραμμάτων και τεχνών Δωδεκανήσου, Σειρά αυτοτελών εκδόσεων 20), Ρόδος 1997, 875-886.
40. 1997 Classical and biblical reminiscenses in Byzantine texts: Problems of identification, Kleos 2, 1997, 9-24.
41. 1998 «Ὁ παρὰ τοῦ λυρικοῦ ... θυμόσοφος», Ἑλληνικά 48, 1998, 157-158.
42. 2000 Ένα νέο απόσπασμα του Μουσωνίου;, Ἑλληνικά 50, 2000, 343-346.
43. 2000 «Ἰατροὶ ἀειφάγοι», Ἑλληνικά 50, 2000, 346-347.
44. 2001 Παροιμίες - γνωμικά / αποφθέγματα - αινίγματα - ανέκδοτα - λογοπαίγνια, στο: Ιστορία της ελληνικής γλώσσας: Από τις αρχές έως την ύστερη αρχαιότητα, επιμ. Α.-Φ. Χριστίδης, Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας και Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών 2001, 997-1005.
45. 2001 Πυθαγορική ἀναβίωσις, Ἑλληνικά 51, 2001, 409-411.
46. 2001 Αρίστων ο Χίος και Gnomologium Neapolitanum, Ἑλληνικά 51, 2001, 412-414.
47. 2003 Δημήτρης Λυπουρλής: Δάσκαλος, ερευνητής και συγγραφέας, Ο παρατηρητής, τεύχ. 33-34, 2003, 35-51.
48. 2003 Η ανώνυμη Μονῳδία εἰς μονῳδοῦντας και η Ἀπολογία του Λουκιανού, Ἑλληνικά 53, 2003, 391-394.
49. 2003 Η παροιμιακή έκφραση «πάντα κόνις», Ἑλληνικά 53, 2003, 394-398.
50. 2004 Λουκιάνεια σε -ικός, στο: Δημητρίῳ στέφανος. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Δημήτρη Λυπουρλή, επιμ. Α. Βασιλειάδης, Π. Κοτζιά, Αιμ. Δ. Μαυρουδής, Δ. Α. Χρηστίδης, Θεσσαλονίκη: University Studio Press 2004, 381-406.
51. 2007 Proverbs - Maxims and Apophthegms - Riddles - Anecdots - Puns, στο: A History of Ancient Greek: From the beginnings to Late Antiquity, edited by A.-F. Christidis, Cambridge: Cambridge University Press 2007, 1334-1346 και 1455-1456 (μετάφραση στα αγγλικά του άρθρου αριθ. 44).
52. 2013 Ο «Ὁμήρου κυβιστήρ» του Ευθυμίου Τορνίκη, Ἑλληνικά 62, 2013, 161-163.
53. 2013 Η «κυοφόρος Μενίππη» του Μιχαήλ Ψελλού, Ἑλληνικά 62, 2013, 164-166.
54. 2014 Gnomes, Encyclopedia of Ancient Greek Language and Linguistics, edited by G. K. Giannakis, 2ος τόμος (G-O), Leiden - Boston: Brill 2014, 17-18.
55. 2014 Proverbs, Encyclopedia of Ancient Greek Language and Linguistics, edited by G. K. Giannakis, 3ος τόμος (P-Z), Leiden - Boston: Brill 2014, 189-192.
56. 2015 Theodore Phialites and Michael Gabras: A supporter and an opponent of Lucian in the 14th century, Lemmata. Beiträge zum Gedenken an Christos Theodoridis (Lemmata. Essays in Honour of Christos Theodoridis), edited by M. Tziatzi, M. Billerbeck, F. Montanari, K. Tsantsanoglou, Berlin - New York 2015, Walter de Gruyter, 542-549.
57. 2015 Euripidea and Pseudo-Euripidea in Michael Gabras, Pour une poétique de Byzance. Hommage à Vassilis Katsaros, Dossiers Byzantins 16, edited by S. Efthymiadis, Ch. Messis, P. Odorico, I. Polemis, Paris 2015, Centre d’études byzantines, néo-helléniques et sud-est européennes, École des Hautes Études en Sciences Sociales, 75-83.
58. 2015 A autenticidade do texto do Novo Testamento (Η γνησιότητα του κειμένου της Καινής Διαθήκης), Revista Batista Pioneira 4, 2015, 161-185.
ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΕΣ
1. 1986 Michael Psellus: The Essays on Euripides and George of Pisidia and on Heliodorus and Achilles Tatius, edited by Andrew R. Dyck (Byzantina Vindobonensia 16), Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften 1986: Ἑλληνικά 37, 1986, 371-377.
2. 1989 Georgii Gemisti Plethonis Opuscula de historia graeca edidit Enrico V. Maltese (Bibliotheca scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), Leipzig: BSB B. G. Teubner Verlagsgesellschaft 1989: Ἑλληνικά 40, 1989, 457-464.
3. 1992 Luciano, Subasta de Vidas. Ediciόn, introducciόn, traducciόn y notas por Inés Calero Secall, Málaga: Secretariado de Publicaciones de la Universidad de Málaga 1988: Ἑλληνικά 42, 1991-92, 192-195.
4. 1992 Un traité de vie spirituelle et morale du XIe siècle: le florilège sacro-profane du manuscrit 6 de Patmos. Introduction, texte critique, notes et tables par Étienne Sargologos, F.S.C., Asprovalta - Thessalonique 1990: Ἑλληνικά 42, 1991-92, 210-220.
5. 2002 Graham Speake (επιμ.), Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition, vol. I: A-K, vol. II: L-Z, London - Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers 2000: Ἑλληνικά 52, 2002, 139-145.
6. 2002 Sibylle Ihm, Ps.-Maximus Confessor: Erste kritische Edition einer Redaction des sacro-profanen Florilegiums Loci communes (Palingenesia 73), Stuttgart: Franz Steiner Verlag 2001: Bryn Mawr Classical Review 2002.10.10.
7. 2006 Orestis Karavas, Lucien et la tragédie (Untersuchungen zur antiken Literatur und Geschichte 76), Berlin - New York: Walter de Gruyter 2005: Ἑλληνικά 56, 2006, 197-204.
8. 2008 Rocco Schembra, Homerocentones (Corpus Christianorum: Series Graeca 62), Turnhout: Brepols Publishers - Leunen University Press 2007: Bυζαντινά 28, 2008, 580-586.
9. 2013 Gretchen Reydams-Schils (επιμ.), Thinking Through Excerpts: Studies on Stobaeus (Monothéismes et Philosophie), Turnhout: Brepols Publishers 2011: The Journal of Hellenic Studies 133, 2013, 198-200.
ΕΠΙΜΕΛΕΙA ΕΚΔΟΣΕΩΝ
1. 2002 Νέο ορθογραφικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας, Θεσσαλονίκη: Μαλλιάρης - Παιδεία 2002.
2. 2004 Δημητρίῳ στέφανος. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Δημήτρη Λυπουρλή, Θεσσαλονίκη: University Studio Press 2004 (σε συνεργασία με τους Α. Βασιλειάδη, Π. Κοτζιά και Αιμ. Α. Μαυρουδή).
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
1. 2013 Franco Montanari, Σύγχρονο λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (επιμ. Α. Ρεγκάκος, μετάφρ. Μ. Ανδρόνικου, Δ. Ιακώβ, Ι. Καζάζης, Σ. Ματθαίος, Ε. Σιστάκου, Χ. Τσαγγάλης, Δ. Χρηστίδης), Αθήνα: Παπαδήμας 2013, σσ. 1-46 (Συντομογραφίες), 218-411 (ἀνεψιός - ἄωτος), 615-922 (Ε), 1099-1231 (καταπαύω - κὤψον), 1232-1446 (Λ, Μ, Ν, Ξ [με τη συμβολή του Ι. Καζάζη]), 1883-2338 (Ρ, Σ, Τ, Υ, Φ), από το: Franco Montanari, Vocabolario della lingua greca, 2η έκδοση, Torino: Loescher 2004, σσ. 1-44 (Abbreviazioni), 216-406 (ἀνεψιός - ἄωτος), 612-914 (Ε), 1092-1223 (καταπαύω - κὤψον), 1224-1436 (Λ, Μ, Ν, Ξ), 1877-2322 (Ρ, Σ, Τ, Υ, Φ).
ΒΙΒΛΙΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΣ
1. 2013 Συνεργάτες του Θεού, Θεσσαλονίκη: Ερωδιός 2013.
ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1989-1997 Μέλος της επιτροπής που επιμελείται την έκδοση της Επιστημονικής Επετηρίδας του Τμήματος Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
1993-1994 Μέλος της Συγκλήτου του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
1994-1995 Honorary Senior Research Fellow στο Centre for Byzantine, Ottoman and Modern Greek Studies του Πανεπιστημίου του Birmingham στη Βρετανία.
1999 Guest Scholar στο Pontifical Institute of Mediaeval Studies του Πανεπιστημίου του Τορόντο στον Καναδά.
2007-2008 Επισκέπτης Καθηγητής (Visiting Scholar) στο Εθνικό Κέντρο Ελληνικών Μελετών και Έρευνας (National Centre for Hellenic Greek Studies and Research) του Πανεπιστημίου La Trobe στη Μελβούρνη της Αυστραλίας.
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ
· Λουκιανός
· Ανθολόγια
και γνωμολόγια
· Αρχαίες
ελληνικές παροιμίες
· Κριτική
των κειμένων
· Πρόσληψη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας στα βυζαντινά
κείμενα
